افزایش تاریخی قیمت طلا جهانی در پی تشدید جنگ تجاری جهانی
قیمت طلا برای نخستین‌بار در تاریخ از مرز 3000 دلار عبور کرد. این رکوردشکنی در حالی رقم خورد که بازارهای سهام و نفت خام همچنان به روند نزولی خود ادامه می‌دهند. در شرایطی که جنگ تجاری جهانی وارد مراحل تازه‌ای شده و تنش‌های ژئوپلیتیکی شدت گرفته است، سرمایه‌گذاران با نگرانی از آینده اقتصاد جهانی به سمت دارایی‌های امن مانند طلا روی آورده‌اند. در ادامه دلایل افزایش تاریخی قیمت طلا جهانی را بررسی خواهیم کرد.
رکوردشکنی تاریخی قیمت طلا
روز پنج‌شنبه، قیمت آتی طلا در بورس کامکس (Comex) با رشد 1.5 درصدی به 3000 دلار (2764 یورو) در هر اونس رسید و برای نخستین‌بار در تاریخ این مرز روانی مهم را شکست. قیمت لحظه‌ای (Spot) طلا نیز با جهش 1.9 درصدی به 2988 دلار (2752 یورو) در هر اونس رسید که رکورد تازه‌ای به شمار می‌رود.
این در حالی است که قیمت طلا از ابتدای سال میلادی تاکنون بیش از 13 درصد افزایش یافته است. تحلیلگران، عواملی چون افزایش تقاضای پناهگاه امن، ضعف دلار آمریکا، و خریدهای فزاینده بانک‌های مرکزی را از دلایل اصلی رشد بهای طلا می‌دانند.
افزایش بی‌سابقه تقاضا برای دارایی‌های امن
افزایش تنش‌های سیاسی و اقتصادی به‌ویژه اعمال تعرفه‌های سنگین از سوی دولت ترامپ و تهدید به افزایش بیشتر آنها باعث شده که ریسک‌گریزی (Risk-off) در بازارهای مالی حاکم شود. سرمایه‌گذاران در واکنش به این شرایط، دارایی‌های پرریسک مانند سهام و نفت خام را ترک کرده و به سمت طلا به‌عنوان امن‌ترین دارایی حرکت کردند.
اعمال تعرفه 25 درصدی بر واردات فولاد و آلومینیوم از سوی آمریکا، به شدت روابط تجاری واشنگتن با کانادا و اتحادیه اروپا را تحت تاثیر قرار داده است. در پاسخ، اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده که بر واردات ویسکی آمریکایی مالیات وضع خواهد کرد. ترامپ حتی تهدید کرده که 200 درصد تعرفه بر شراب و سایر نوشیدنی‌های الکلی اروپایی اعمال خواهد کرد. این اقدامات به افزایش تورم جهانی منجر خواهد شد، اما در مقابل رشد اقتصادی را نیز تهدید می‌کند.
کارشناسان هشدار می‌دهند که ادامه این جنگ تجاری می‌تواند زمینه‌ساز رکود تورمی (Stagflation) شود؛ وضعیتی که در آن تورم بالا و رشد اقتصادی پایین هم‌زمان رخ می‌دهد و traditionally به نفع بازار طلا است.
ضعف دلار آمریکا، موتور محرک طلا
افت ارزش دلار آمریکا نیز یکی دیگر از عوامل مهم در رشد قیمت طلا است. شاخص DXY (Dollar Index) که ارزش دلار را نسبت به سبدی از ارزهای معتبر جهان می‌سنجد، بیش از 5 درصد از بالاترین سطح سالانه خود در ژانویه افت کرده است.
انتظارات درباره کاهش زودتر از موعد نرخ بهره توسط فدرال رزرو نیز به تضعیف دلار دامن زده است. پس از انتشار آمار تورم پایین‌تر از حد انتظار در آمریکا، اکنون بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که فدرال رزرو به جای سپتامبر، در ماه ژوئن نرخ بهره را کاهش دهد.
با این حال، اگر فدرال رزرو موضع تهاجمی (Hawkish) خود را حفظ کند، ممکن است این روند نزولی دلار متوقف شود. زیرا تشدید تنش‌های تجاری می‌تواند تورم را باز هم افزایش دهد که در این صورت فدرال رزرو مجبور به حفظ نرخ‌های بالا خواهد بود.
تغییر سیاست بانک‌های مرکزی به نفع طلا
بانک‌های مرکزی جهان نیز در حال افزایش ذخایر طلای خود و کاهش نگهداری اوراق قرضه دولتی آمریکا هستند. سیاست‌های تجاری ترامپ و همچنین طرح‌های مالیاتی او که هدفشان کاهش کسری بودجه آمریکا است، نگرانی‌هایی در مورد توان دولت ایالات متحده در بازپرداخت بدهی‌ها ایجاد کرده است.
به گفته «کایل رودا»، تحلیل‌گر ارشد بازار در وب‌سایت Compital.com:
«سیاست‌های تجاری و مالیاتی ترامپ باعث شده بانک‌های مرکزی برای کاهش ریسک، بخشی از ذخایر خود را از اوراق خزانه‌داری آمریکا به سمت طلا منتقل کنند. این در حالی است که نگرانی‌ها درباره افزایش بدهی دولت آمریکا و توانایی این کشور در بازپرداخت آنها نیز افزایش یافته است.»
فرار سرمایه‌ها از دارایی‌های پرریسک در افزایش تاریخی قیمت طلا جهانی
بازارهای سهام، به‌ویژه سهام فناوری و انرژی، طی هفته‌های اخیر شاهد روند نزولی شدیدی بوده‌اند. بسیاری از سرمایه‌گذاران از بازار سهام آمریکا و به‌ویژه شرکت‌های فناوری با ارزش بازار بالا خارج شده‌اند.
شاخص S&P 500 که شاخص معیار بازار سهام آمریکا محسوب می‌شود، اکنون 10 درصد نسبت به اوج تاریخی خود در فوریه سقوط کرده است و به محدوده اصلاح (Correction) وارد شده است. بازارهای سهام اروپا نیز به دلیل تأثیرپذیری از بازار وال‌استریت و افزایش تنش‌های تجاری، هفته را با کاهش ارزش به پایان خواهند رساند.
سقوط قیمت نفت در سایه کاهش تقاضا
بازار نفت نیز از این تحولات در امان نمانده است. قیمت نفت خام برنت و نفت وست تگزاس (WTI) که شاخص‌های اصلی قیمت نفت در جهان هستند، به پایین‌ترین سطوح خود از دسامبر 2021 نزدیک شده‌اند. این در حالی است که گفت‌وگوهای آتش‌بس ممکن است منجر به بازگشت تولید نفت روسیه به بازار جهانی شود.
از ابتدای سال میلادی تاکنون، قیمت نفت خام برنت و نفت WTI به ترتیب 8 و 7 درصد افت کرده‌اند که نشان‌دهنده چشم‌انداز تیره تقاضای جهانی است.
چشم‌انداز آینده: آیا طلا به صعود ادامه می‌دهد؟
با توجه به تشدید تنش‌های تجاری، ضعف دلار، افزایش خرید بانک‌های مرکزی، و فرار سرمایه‌ها از بازارهای پرریسک، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که روند صعودی طلا ممکن است ادامه‌دار باشد. به‌ویژه اگر جنگ تجاری به مرحله‌ای برسد که رشد اقتصاد جهانی را به طور جدی تهدید کند، قیمت طلا می‌تواند بالاتر از سطوح فعلی نیز برود.
در عین حال، اگر فدرال رزرو برخلاف انتظارات بازار نرخ بهره را افزایش دهد یا توافقاتی در زمینه تعرفه‌ها حاصل شود، ممکن است شتاب رشد قیمت طلا کاهش یابد.
با این وجود، ترکیب بی‌سابقه‌ای از ریسک‌های اقتصادی، ژئوپلیتیکی و مالی، باعث افزایش تاریخی قیمت طلا جهانی و تبدیل شدن طلا به یکی از جذاب‌ترین دارایی‌ها برای سرمایه‌گذاران جهانی شود.
منبع:Gold reaches a new milestone as global trade war escalates
