افزایش ۴۵ درصدی حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۴
مقدمه
پس از ساعت‌ها مذاکره و گفت‌وگوی فشرده میان نمایندگان کارگران، کارفرمایان و دولت، سرانجام حداقل دستمزد کارگران برای سال ۱۴۰۴ با ۴۵ درصد افزایش به تصویب رسید. این تصمیم که در بامداد یکشنبه ۲۶ اسفند ۱۴۰۳ در جلسه شورای عالی کار نهایی شد، تأثیر مستقیمی بر وضعیت معیشتی میلیون‌ها خانوار کارگری در کشور خواهد داشت.
جزئیات مصوبه جدید دستمزد کارگران
بر اساس این مصوبه، حداقل حقوق کارگران مشمول قانون کار از ۷ میلیون و ۱۶۶ هزار تومان در سال ۱۴۰۳ به ۱۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان برای سال ۱۴۰۴ افزایش یافت. این افزایش چشمگیر در حالی رخ داده که در ماه‌های اخیر، تورم و افزایش قیمت کالاهای اساسی، فشار مضاعفی بر اقشار کارگری وارد کرده است.
علاوه بر افزایش دستمزد پایه، بن خواربار کارگران نیز با رشد ۸۰۰ هزار تومانی از یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان افزایش یافته است. هرچند حق مسکن کارگران که در سال گذشته ۹۰۰ هزار تومان تعیین شده بود، بدون تغییر باقی ماند و این موضوع با انتقاد برخی نمایندگان کارگری روبرو شد.
همچنین، حق تاهل که برای نخستین بار در سال گذشته به تصویب رسیده بود، در سال ۱۴۰۴ نیز مورد تایید مجدد قرار گرفت و مبلغ آن ۵۰۰ هزار تومان برای کارگران متاهل تعیین شد. این مبلغ بدون توجه به جنسیت کارگر (زن یا مرد) به تمام کارگران متاهل تعلق می‌گیرد و کارفرمایان مکلف به پرداخت آن هستند.
افزایش سایر سطوح مزدی و مزایای جانبی
در کنار افزایش حداقل حقوق، سایر سطوح مزدی نیز از ابتدای سال ۱۴۰۴ ۳۲ درصد به‌علاوه ۳۱ هزار و ۵۳ تومان به آخرین مزد دریافتی کارگران افزوده خواهد شد. این افزایش برای کارگرانی که بیش از حداقل دستمزد دریافت می‌کنند، اهمیت ویژه‌ای دارد.
حق اولاد نیز با رشد چشمگیر همراه بوده و از ۷ میلیون و ۱۶۶ هزار ریال به ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار ریال رسیده است که کمک بزرگی به کارگران دارای فرزند خواهد بود.
پایه سنواتی کارگران که در واقع مزدی برای سابقه کار است، از ۲۱۰ هزار تومان به ۲۸۲ هزار تومان افزایش یافت. این افزایش در جهت بهبود وضعیت معیشتی کارگرانی است که چندین سال سابقه کار دارند و از تجربه آن‌ها بهره‌برداری می‌شود.
محاسبه حداقل دریافتی کارگران در سال ۱۴۰۴
با در نظر گرفتن تمام موارد یادشده، حداقل دریافتی کارگر مجرد بدون سابقه کار، ۱۳ میلیون و ۴۹۹ هزار تومان خواهد بود که نسبت به سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است.
همچنین کارگران متاهل با دو فرزند حداقل ۱۶ میلیون و ۳۵۱ هزار تومان در ماه دریافت خواهند کرد. این رقم نسبت به دریافتی سال ۱۴۰۳ که حدود ۱۱ میلیون و ۶۹۴ هزار تومان بود، رشد معناداری را نشان می‌دهد.
واکنش‌ها به مصوبه جدید دستمزد
افزایش ۴۵ درصدی حداقل دستمزد کارگران واکنش‌های مختلفی در پی داشته است. برخی کارشناسان بازار کار این افزایش را ضروری و متناسب با نرخ تورم ارزیابی می‌کنند. به گفته آنان، در سال‌های اخیر به دلیل شکاف عمیق میان حداقل دستمزد و هزینه‌های واقعی زندگی، کارگران دچار بحران معیشتی شده‌اند و این رشد حقوق می‌تواند بخشی از این فشارها را کاهش دهد.
از سوی دیگر، برخی از نمایندگان کارفرمایان نسبت به افزایش ۴۵ درصدی ابراز نگرانی کرده‌اند و معتقدند که این تصمیم می‌تواند فشار بیشتری بر بنگاه‌های کوچک و متوسط وارد کند و حتی منجر به رکود تولید یا کاهش نیروی کار شود. آن‌ها معتقدند که دولت باید با ارائه حمایت‌های مالی و مالیاتی از کارفرمایان، زمینه اجرای این مصوبه را فراهم کند تا کارگاه‌ها و شرکت‌ها دچار آسیب نشوند.
کارگران چه می‌گویند؟
نمایندگان کارگری حاضر در شورای عالی کار تاکید دارند که این افزایش حداقل دستمزد پاسخی به نیازهای معیشتی کارگران است. به گفته آنان، نرخ اجاره مسکن، هزینه‌های خوراک، بهداشت، آموزش و حمل و نقل در سال‌های اخیر به شدت بالا رفته و این ارقام جدید نیز هنوز فاصله زیادی با خط فقر واقعی دارند.
برخی از فعالان کارگری تاکید دارند که باید سیاست‌های حمایتی بلندمدت برای بهبود وضعیت معیشتی کارگران تدوین شود، زیرا افزایش دستمزد به تنهایی نمی‌تواند همه مشکلات را حل کند، به‌ویژه اگر همزمان با آن قیمت کالاها و خدمات نیز رشد کند.
آینده بازار کار در سال ۱۴۰۴
اگرچه افزایش ۴۵ درصدی حقوق کارگران می‌تواند در کوتاه‌مدت به بهبود قدرت خرید کارگران کمک کند، اما کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر کنترل قیمت‌ها و تورم به درستی انجام نشود، این افزایش حقوق می‌تواند در نهایت به رشد بیشتر تورم و کاهش مجدد قدرت خرید منجر شود.
از سوی دیگر، برخی اقتصاددانان بر این باورند که این اقدام می‌تواند تقاضا در بازار داخلی را افزایش دهد و در صورت حمایت دولت از تولیدکنندگان، به رونق اقتصادی منجر شود.
جمع‌بندی
تصویب افزایش ۴۵ درصدی حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۴ یک تصمیم مهم و سرنوشت‌ساز در حوزه روابط کار کشور است. این افزایش که حاصل ساعت‌ها گفت‌وگو و مذاکره در شورای عالی کار است، اگرچه می‌تواند در کوتاه‌مدت به بهبود وضعیت معیشتی کارگران کمک کند، اما برای اثرگذاری پایدار نیازمند مدیریت صحیح اقتصادی، کنترل تورم و حمایت از تولید داخلی است.
اکنون باید دید که دولت و بخش خصوصی چگونه این تصمیم را اجرایی خواهند کرد و آیا سیاست‌های مکمل برای جلوگیری از افزایش هزینه‌های زندگی به موازات این رشد دستمزد در دستور کار قرار خواهد گرفت یا خیر. در هر حال، کارگران و خانواده‌های آنان چشم انتظار اجرای عادلانه این مصوبه و بهبود واقعی شرایط زندگی خود هستند.
منبع:
