تراز تجاری (Balance of Trade) چیست و چه نقشی در اقتصاد دارد؟

تراز تجاری (Balance of Trade) یک مفهوم مهم در اقتصاد است که به تفاوت بین صادرات (ارزش کالاها و خدماتی که یک کشور به کشورهای دیگر صادر می‌کند) و واردات (ارزش کالاها و خدماتی که یک کشور از کشورهای دیگر وارد می‌کند) اشاره دارد. به عبارت ساده‌تر، تراز تجاری نشان‌دهنده میزان صافی صادرات یک کشور است، یعنی تفاوت بین درآمدی که از صادرات کسب می‌کند و هزینه‌هایی که برای واردات پرداخت می‌کند.

اگر یک کشور صادرات بیشتری نسبت به واردات داشته باشد، تراز تجاری مثبت خواهد بود و به عبارتی کشور در شرایط درون حاصلخیزی (Trade Surplus) قرار دارد. این به معنی این است که کشور درآمد بیشتری از فروش کالاها و خدمات خود به دیگر کشورها کسب می‌کند تا هزینه‌هایی که بابت واردات خود پرداخت می‌کند.

اگر واردات بیشتر از صادرات باشد، تراز تجاری منفی خواهد بود و به عبارتی کشور در حالت خارج حاصلخیزی (Trade Deficit) قرار دارد. این به معنی این است که کشور بیشتر از چیزهایی که به دیگران می‌فروشد، از آنها خرید می‌کند و به معنایی کلی، مصرف بیشتری از تولید خود دارد.

تراز تجاری می‌تواند تأثیر بسیاری بر اقتصاد یک کشور داشته باشد و می‌تواند به عنوان یک نشانه از وضعیت اقتصادی و عملکرد تجاری کشور مورد بررسی قرار گیرد. تغییرات در تراز تجاری می‌تواند نتیجه‌گیری‌هایی درباره سطح رفاه، توان تولیدی و روند رشد اقتصادی کشورها فراهم آورد.

تفاوت بین تراز تجاری و تراز پرداخت ها

تفاوت بین تراز تجاری (Balance of Trade) و تراز پرداخت‌ها (Balance of Payments) در این است که هر کدام به نوعی به اندازه‌گیری جریان‌های اقتصادی بین کشورها مرتبط هستند، اما تفاوت هایی نیز دارند.

1. تراز تجاری (Balance of Trade): تراز تجاری، تفاوت بین صادرات و واردات یک کشور است. این مفهوم فقط به جریان تجارت کالاها و خدمات بین کشورها توجه دارد و به تعداد و ارزش کالاها و خدماتی که یک کشور به دیگر کشورها صادر می‌کند و کالاها و خدماتی که از دیگر کشورها وارد می‌کند، مرتبط است.
2. تراز پرداخت‌ها (Balance of Payments): تراز پرداخت‌ها به جریان کلی تمام تراکنش‌های اقتصادی یک کشور با دیگر کشورها اشاره دارد. این شامل تراکنش‌های مرتبط با کالاها و خدمات (تراز تجاری)، درآمدهای ناشی از فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری در داخل و خارج کشور، تراکنش‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری‌ها، انتقال‌های مالی، اعتبارات تجاری و سایر تراکنش‌های مالی و غیرمالی است.

تراز پرداخت‌ها به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: تراز جاری (Current Account) و تراز سرمایه‌گذاری (Capital Account) و نشان‌دهنده جریان‌های مالی مختلف بین کشورها است.

• تراز جاری: این بخش شامل تراز تجاری (صادرات و واردات کالاها و خدمات)، درآمدهای خارجی ناشی از اقتصاد (مانند درآمدهای حاصل از توریسم یا حمل و نقل بین‌المللی) و تراکنش‌های جاری غیرمالی می‌شود.
• تراز سرمایه‌گذاری: این بخش شامل جریان‌های مالی طولانی مدت و کوتاه مدت مانند سرمایه‌گذاری‌های خارجی، وام‌ها و اعطای اعتبارات تجاری و موارد مرتبط با سرمایه‌گذاری در داخل و خارج کشور است.

به طور خلاصه، تراز تجاری تنها به جریان تجارت کالاها و خدمات توجه دارد، در حالی که تراز پرداخت‌ها به تمام جریان‌های مالی کشور با دیگر کشورها می‌پردازد. تراز پرداخت‌ها اطلاعات گسترده‌تری از تعاملات اقتصادی کشور ارائه می‌دهد و شامل نیروهای مختلف اقتصادی است که رویکردهای گوناگونی را برای اندازه‌گیری و تحلیل اقتصاد یک کشور ارائه می‌دهد.

با ما در شبکه های اجتماعی همراه باشید ( یوتیوب ، تلگرام ، اینستاگرام ، توییتر )