چه کسانی طلا می‌خرند و چرا؟ پشت پرده صعود بازار طلا
بازار جهانی طلا در هفته‌های اخیر با رشد کم‌سابقه‌ای مواجه شده و همین موضوع پرسشی اساسی را در ذهن فعالان اقتصادی ایجاد کرده است: چه کسانی طلا می‌خرند و چرا؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران غربی و بانک‌های مرکزی دو بازیگر اصلی این صحنه هستند که هر یک با انگیزه‌های متفاوت، اما هم‌راستا، به سمت خرید این فلز گرانبها حرکت کرده‌اند. در ادامه به سوال چه کسانی طلا می‌خرند و چرا پاسخ خواهیم داد.
نقش سرمایه‌گذاران غربی در جهش قیمت طلا
بر اساس گزارش شورای جهانی طلا، سرمایه‌گذاران و معامله‌گران غربی سهم قابل‌توجهی در افزایش اخیر قیمت طلا داشته‌اند. این گروه که عمدتاً شامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری، مدیران دارایی و معامله‌گران بزرگ هستند، با رصد شرایط اقتصاد آمریکا و اروپا به این نتیجه رسیده‌اند که طلا همچنان امن‌ترین گزینه برای حفظ ارزش سرمایه است.
دو عامل کلیدی این رفتار را توضیح می‌دهد:
کاهش نرخ بهره در آمریکا
با کند شدن رشد اقتصادی ایالات متحده، فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) ناچار به کاهش بیشتر نرخ بهره شده است. کاهش نرخ بهره، سودآوری دارایی‌های نقدی و اوراق قرضه دولتی را کاهش می‌دهد و به‌طور طبیعی سرمایه‌گذاران به سمت گزینه‌های مطمئن‌تر مانند طلا جذب می‌شوند. این تغییر رویکرد موجب افزایش تقاضا برای طلا در بازارهای جهانی شده است.تضعیف اعتماد به فدرال رزرو و دلار
فشارهای سیاسی و لفاظی‌های دولت وقت آمریکا علیه استقلال فدرال رزرو نگرانی‌هایی را در خصوص آینده دلار ایجاد کرده است. تضعیف اعتماد به دلار و بازار اوراق خزانه‌داری باعث شده سرمایه‌گذاران، طلا را جایگزینی امن‌تر در نظر بگیرند. بسیاری از تحلیلگران معتقدند هرچه تردیدها نسبت به سیاست‌های پولی آمریکا بیشتر شود، تمایل سرمایه‌گذاران به خرید طلا نیز افزایش خواهد یافت.
بانک‌های مرکزی؛ خریداران پنهان اما قدرتمند
علاوه بر سرمایه‌گذاران خصوصی، بانک‌های مرکزی جهان طی سال‌های اخیر نقش پررنگی در رشد تقاضای طلا ایفا کرده‌اند. طبق داده‌های شورای جهانی طلا، بسیاری از کشورها به‌ویژه اقتصادهای نوظهور، ذخایر طلای خود را افزایش داده‌اند تا وابستگی‌شان به دلار آمریکا کاهش یابد.
چین؛ پیشتاز خرید طلا
کشور چین در این زمینه پیشگام است. گزارش‌های منتشرشده از بلومبرگ نشان می‌دهد پکن در تلاش است تا به متولی ذخایر جهانی طلا تبدیل شود. هدف اصلی چین، کاهش نفوذ مالی غرب و ایجاد یک پشتوانه قدرتمند برای یوآن (واحد پول ملی) است. این کشور طی سال‌های اخیر حجم قابل‌توجهی طلا از بازارهای خارجی خریداری کرده و به نظر می‌رسد این روند در سال‌های آینده نیز ادامه داشته باشد.
چین با این اقدام می‌کوشد جایگاه خود را در بازار جهانی شمش تثبیت کند و در عین حال وابستگی به دلار و مراکز مالی آمریکا، انگلستان و سوئیس را به حداقل برساند. این سیاست بخشی از راهبرد گسترده‌تر چین برای افزایش استقلال مالی و ژئوپولیتیک به شمار می‌رود.
دیگر بانک‌های مرکزی فعال
علاوه بر چین، کشورهایی نظیر هند، روسیه، ترکیه و حتی برخی کشورهای خاورمیانه نیز خرید طلای خود را افزایش داده‌اند. این کشورها به‌خوبی می‌دانند که طلا در شرایط بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی می‌تواند به‌عنوان پشتوانه‌ای مطمئن برای ذخایر ارزی عمل کند.
طلا؛ همچنان پناهگاه امن سرمایه‌ها
کارشناسان اقتصادی معتقدند ترکیب عوامل اقتصادی و سیاسی موجب شده است طلا همچنان جذاب‌ترین دارایی امن باقی بماند. از یک سو کاهش نرخ بهره و از سوی دیگر تضعیف اعتماد به دلار، طلا را به گزینه‌ای بی‌رقیب برای سرمایه‌گذاران تبدیل کرده است.
به بیان دیگر، چه یک سرمایه‌گذار فردی در غرب، چه یک بانک مرکزی در شرق آسیا، هر دو به این نتیجه رسیده‌اند که در فضای پرنوسان کنونی، طلا بهترین راه حفظ ارزش دارایی‌ها است.
چشم‌انداز آینده بازار طلا
تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند در صورت ادامه روند کاهش نرخ بهره در آمریکا و سیاست‌های خرید گسترده بانک‌های مرکزی، قیمت طلا همچنان روند صعودی خود را حفظ کند. البته نوسانات کوتاه‌مدت اجتناب‌ناپذیر خواهد بود، اما جهت کلی بازار صعودی ارزیابی می‌شود.
در نهایت باید گفت بازار طلا در حال تجربه دوره‌ای تازه است که در آن هم عوامل اقتصادی و هم تحولات ژئوپولیتیکی نقش تعیین‌کننده‌ای دارند.
جمع‌بندی چه کسانی طلا می‌خرند و چرا؟
بازار جهانی طلا در هفته‌های اخیر با افزایش تقاضا از سوی سرمایه‌گذاران غربی و بانک‌های مرکزی به‌ویژه چین مواجه شده است. کاهش نرخ بهره در آمریکا، نگرانی‌ها درباره آینده دلار و تمایل کشورها برای کاهش وابستگی به نظام مالی غرب از مهم‌ترین دلایل این روند هستند. همین عوامل باعث شده طلا بیش از هر زمان دیگری جایگاه خود را به‌عنوان پناهگاه امن سرمایه‌گذاری تثبیت کند.
منبع:
